Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2007

Το ΠΑΣΟΚ σε «COMA»



Μετάλλαξη και κρίση

Η οδυνηρή για το ΠΑΣΟΚ εκλογική συντριβή του την προηγούμενη Κυριακή και η ίδια η μορφή που εξελίσσεται η σύγκρουση «κορυφών» για τη διαδοχή, έκανε πολλούς σχολιαστές να μιλήσουν πως αυτό εισήλθε τώρα σε μια φάση βαθύτατης κρίσης (ιδεολογικής, πολιτικής, οργανωτικής, προσώπων κ.α.). Αυτό όμως μόνο εν μέρει είναι σωστό καθώς το ΠΑΣΟΚ ηγεμόνευε στο πολιτικό σκηνικό και το δημόσιο βίο της Ελλάδας επί δεκαετίες ως «κόμμα-κρίση», διαρκώς μεταλλασσόμενο. Μπορεί να ειπωθεί ότι η «κρίση» ήταν διαρκής στο κόμμα αυτό, που όμως εκτρεφόταν παράλληλα προς την ιστορική δυναμική του ενώ δεν παρήγαγε μεγάλους και εκτεταμένους κλυδωνισμούς (λόγω και της αδιαμφισβήτητης «χαρισματικής» ισχύος του Ανδρέα Παπανδρέου) κατά τις φάσεις μετάλλαξης από τη προηγούμενη στην επόμενη πολιτική του φυσιογνωμία. Έτσι από «απελευθερωτικό» (εθνικά και κοινωνικά) Κίνημα «των μη προνομιούχων», της «3ης Σεπτέμβρη» και της «εθνικής λαϊκής ενότητας» κατά τη δεκαετία του ΄70 μεταβάλλεται σε κυβερνητικό «ρεαλιστικό» νεοαστικό κόμμα στη αρχή της δεκαετίας του ’80 και στη συνέχεια μετουσιώνεται στο σημιτικό εκσυγχρονιστικό και ευρωατλαντικό κυβερνητικό κόμμα της ολιγαρχίας. Ταυτόχρονα η διαδοχική μετάβαση κάθε φορά στο καθεστώς της επόμενης κομματικής ηγεσίας (από τον Α.Παπανδρέου, στο Κ. Σημίτη και απ΄ αυτόν στο Γ. Παπανδρέου) διαδραματιζόταν «ομαλά» και σχεδόν «αναίμακτα» ενόσω πάντοτε μετοχεύονταν και επενδύονταν οι προσδοκίες των οικονομικών και εκδοτικών, αποκαλουμένων «εξωθεσμικών», συμφερόντων.
Η παραπάνω πορεία του ΠΑΣΟΚ ρίζωσε πάνω στις συνθήκες της νέας ένταξης της χώρας στο παγκόσμιο κεφαλαιοκρατικό καταμερισμό εργασίας, στη διεθνοποιημένη αγοραία οικονομία (ΕΟΚ) όπου η ευρωπαϊκή και πλανητική πολιτική αποκτά μέγιστη πυκνότητα και καθορίζει προχωρημένες θεσμικές μεταβολές. Η εκπόνηση μιας σειράς δεσμευτικών υπερεθνικών συνθηκών (π.χ Πράξη Ενιαίας Αγοράς, Μάαστριχτ, Αμστερνταμ κ.α.) σπονδήλωνε πια το κανονιστικό-ρυθμιστικό πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Η διαδρομή τούτη ήταν επίσης το «ετεροχρονισμένο» παρακολούθημα του ιστορικού μετασχηματισμού της δυτικής Σοσιαλδημοκρατίας η οποία, με αφετηρία τα μέσα του ΄70 και με κορύφωση τη πτώση του «Κρατικού Σοσιαλισμού», εγκολπώθηκε τη λατρεία της σοσιαλφιλελεύθερης κοσμοεικόνας και εγκαταστάθηκε στο έδαφος της «τριτοδρομικής» νέας Δεξιάς.
Στη τωρινή μετεκλογική «συγκεκριμένη στιγμή» το κλίμα της εμφυλιοπολεμικής διαμάχης για την ηγεσία και του εσωτερικού και μαζικού διχασμού ίπταται απειλητικά και ρίχνει βαριά τη σκιά του πάνω στο ΠΑΣΟΚ. Η εσωκομματική αναμέτρηση έχει ως επίδικο ένα ορατό «αντικείμενο του πόθου», και αυτό δεν είναι άλλο από το ποιος τελικά θα είναι ο «άρχων του δακτυλιδιού», της κομματικής (και ποιος ξέρει, αργότερα ξανά της κυβερνητικής) εξουσίας. «Δακτυλίδι» που, σχεδόν επί μια τετραετία, και "κληρονομικώ δικαίω", το φορά ο «διάδοχος-πρίγκιπας». Και που τώρα εφορμά να το προσεταιριστεί δυναμικά ο φέρελπις «εκπρόσωπος της κοινωνίας» και της «επι-κοινωνίας», o «Μπένι».
Το τερέν της αναμέτρησης είναι ο κομματικός και κοινωνικός χώρος του ΠΑΣΟΚ. Ενός ΠΑΣΟΚ που ως μόρφωμα κομματικό και κυβερνητικό επί μια εικοσαετία ακολούθησε τα αχνάρια της νεοδεξιάς σοσιαλδημοκρατίας και αποτέλεσε το κυβερνητικό διαχειριστή αντιπρόσωπο των «ταξικών οραμάτων» των νέων προνομιούχων, σε συμμαχία με τα προσεταιρισμένα στρώματα του νεοελληνικού κοινωνικού καταναλωτικού παρασιτισμού.

Κοινή κοσμοεικόνα διαφορετικές τακτικές

Η ιδιοπροσωπεία και τα ηγετικά χαρακτηριστικά μεταξύ των δυο «μνηστήρων» της προστακτικής, αποπλανητικής και εκμαυλιστικής «ευνής» μπορεί στην ονομαστική τους ανάγνωση να διαφέρουν όμως οι πεποιθήσεις, το «κοσμοείδωλο» που και οι δυο λατρεύουν είναι παρόμοιο. Πίσω από τις αξιώσεις δύναμης λαθροβιεί ένα ταυτόσημο κρυφό νοηματικό σχεδιάγραμμα. Η ορθωμένη στον ιδεολογικοπολιτικό τους λόγο καμουφλαρισμένη δεοντολογία και η ριζωμένη μέσα στη βιοψυχική τους ταυτότητα κεκρυμμένη και αληθινή «οντολογία», κεντούν από κοινού τη σταυροβελονιά του αυτού καμβά. Όμως εδώ οι επιδιώξεις ισχύος υπηρετούνται με διαφορετικές τακτικές.
Η τακτική του «Μπένι» εκπορεύεται από την επικαθοριστική εκτίμηση πως η ειμαρμένη της ιστορίας και η «δεκτικότητα της κοινωνίας» του απέστειλε την μεγάλη πρόσκληση. Η αναμονή των εσωκομματικών καταστατικών διαδικασιών διαδοχής ή «ένα παλατιανό πραξικόπημα» θα ήταν ασύμφορα και αντιπαραγωγικά, οπότε μοναδική επιλογή του ήταν να βαδίσει την οδό του «τηλεβόα-φορέα» του αιτήματος της κοινωνίας γενικά, των παραγωγικών τάξεων ειδικά και του ευρύτερου κόσμου του «όλου ΠΑΣΟΚ» ειδικότερα για μια «νέα ελπίδα» και ένα νέο «ελπιδοφόρο» ηγεμόνα, ικανό να αναστήσει εξ αρχής και με σχέδια μεγαλεπήβολα, τις ταξιαρχίες της νίκης για το μέλλον. Οι συνθήκες ευοίωνες αφού αντιπαρατίθεται προς ένα αρχηγό υπό κατάρρευση, κάτω από το ασήκωτο βάρος της καθολικής κατακραυγής για τη μεγάλη ήττα και που είναι «λίγος» καθώς είπε και ο Κ. Μητσοτάκης.
Ως μέθοδος προκρίθηκε εξ αρχής η, εκ του Ζαππείου, οργάνωση της επιδεικτικής και καταιγιστικής εφόρμησης με στόχο την κατάληψη των «ανακτόρων» της Χ. Τρικούπη. (παραλλαγή αργότερα αφού ο «Πρίγκιπας» δεν παραιτήθηκε η διεκδίκηση διαδικασιών προεδρικής εκλογής εξπρές). Κατανοούσε πως η «πράσινη» λαϊκή κοινωνική και κομματική βάση είναι «πληγωμένη» και διέπεται από την αβάστακτη επενέργεια μιας βαθιάς μαζικής ψυχολογικής και ιδεολογικοπολιτικής απογοήτευσης. Απογοήτευσης που θα μπορούσε κατάλληλα να χειραγωγηθεί, να διοχετευθεί και να αξιοποιηθεί μέσα στον ανταγωνιστικό μηχανισμό και στη πολλαπλασιαστική λειτουργία της γενικευμένης «μιμητικής κρίσης» των οπαδών και των μελών που τώρα ήθελαν «βορά» ένα εξιλαστήριο και αποδιοπομπαίο θύμα, την αποκαθήλωση και περιφορά του «αποτυχημένου» και «υπαίτιου» Προέδρου Ούτε λόγος για την όποια κυβερνητική «πράσινη εικοσαετία» που για καιρό ακόμα θα στοιχειώνει το κοινωνικοπολιτικό παρόν της Χώρας. Καμιά νύξη πως για τη «τραγωδία» φταίει και η «αποκαθηλωμένη» ανύπαρκτη πολιτική ενός κόμματος φθαρμένου με στελέχη και πρόσωπα αναξιόπιστα. Ο «Πρίγκιπας» είναι «Αυτός» που όφειλε να πληρώσει να φορτωθεί όλα τα κρίματα της αποτυχίας. Να που ο «ουρανόσταλτος Αγγελίαρχος της Δικαιοσύνης» επελαύνει ως σωτήρας-λυτρωτής. Ο «Μπένι» ερχόταν να ξεθυμάνει το θυμό, να ξαναδώσει το κουράγιο, να προσφέρει τη πολυποθουμενη μεταρσίωση και καταλαγή. Ερχόταν ως ο προπομπός της επανόδου των προνομιούχων πια «μη προνομιούχων» στα προνόμια μιας τρίτης πράσινης διακυβερνητικής εποχής. Αργότερα ίσως και για να διασκεδάσει τη κριτική της αμετροέπειας, της έλλειψης σεμνότητας (και σαν επίδειξη μεγαλοθυμίας) πρότεινε (ως βέβαιος νέος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ), στον «Πρίγκιπα» ένα άλλο ρόλο «διακεκριμένο», «ενεργό» και «κορυφαίο», με λίγα λόγια του «επίτιμου». .
Τα φίλια τμήματα του οικονομικού και επιχειρηματικού κατεστημένου έδιναν ανοικτά, εκβιαστικά και με πομπώδη τρόπο την «ευχή» τους και τα ΜΜΕ σα τους, ανέπτυσσαν τη υποσκαπτικη στον Παπανδρέου προπαγάνδα. Με τη σειρά τους οι Εταιρίες Δημοσκόπησης πρόσφεραν στον Βενιζέλο την αποζητούμενη σαρωτική παράσταση νίκης που αχρήστευε σχεδόν κάθε σκέψη για εσωκομματικές εκλογές. Οι πρώτες δημοσκοπήσεις για την κούρσα διαδοχής στο ΠΑΣΟK ήταν «αποκαλυπτικές». Η ALCO (για το ΑLTER) έδινε για τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ (καταλληλότερος αρχηγός), στον Βενιζέλο το 53,1% έναντι 23,5% στον Παπανδρέου, Η GPO (για το MEGA), έδινε στο Βενιζέλο 62,1% και 25,7% στον Παπανδρέου.
Ο Βενιζέλος διαθέτει πολλά όπλα στη φαρέτρα του. Το προτέρημα των νομικοπολιτικών σπουδών, τη ρητορική του δεινότητα , την απαντητική του αμεσότητα και ευστοχία, την ευστροφία της σκέψης, τη «νεολαϊκιστική», επικοινωνιακή του δυνατότητα, τον άνετο, οικείο και αποτελεσματικό τρόπο παρουσίας του στη σφαίρα των ΜΜΕ.
Ταυτόχρονα και έπειτα από την έμμεση στήριξη που έλαβε και την αναγόρευση του Σημίτη σε κεντρικό εγγυητή των διαδικασιών και της ενότητας του ΠΑΣΟΚ άρχισαν να συντάσσονται πλάι του όλα τα «τάγματα» της «καινούργιας προοπτικής». «Τάγματα» από τον πολιτικά απαξιωμένο χώρο του σημιτικού εκσυγχρονισμού, τάγματα πανεπιστημιακών καθηγητάδων, «τάγματα» από αυτοδιοικητικούς παράγοντες κ.α. Στοιχήθηκαν δίπλα από τον εκλεκτό υποψήφιο ηγεμόνα ο οποίος δήλωνε το 2006, πως «Το ΠΑΣΟΚ δεν κληρονομείται» και το Μάιο 2007 «έχω το προνόμιο να προέρχομαι από την κοινωνία και όχι από τους κομματικούς μηχανισμούς»
Η τακτική του Παπανδρέου καθορίστηκε από την άρνηση να παραδώσει το «κλειδί» και την συνείδηση της απειλής πως τα «μεγάλα αφεντικά» επιζητούν τη κατακρήμνιση του εγγράφοντας τις προσδοκίες τους σε «νέο άρχοντα».
Η «στρατηγική άμυνας» αρθρώθηκε με τη προσπάθεια καθυστέρησης της πορείας εκλογής και δια μέσου της κομματικής οργανωτικής λειτουργίας τη διακήρυξη της προτεραιότητας του συντεταγμένου πολιτικού διάλογου για τα αιτία της ήττας και το τρόπο πολιτικής υπέρβασης της παρούσας κατάστασης. Η πρώτη στόχευση είναι να κερδίσει χρόνο ώστε να αποσβεσθεί η επιθετική επέλαση των συσχετισμών του Βενιζέλου και να καταλαγιάσει ο πολιτικός, μετεκλογικός και ψυχοσυναισθηματικός κουρνιαχτός.
Σα αυτή τη γραμμή διακήρυξε πως το αποτέλεσμα ήταν δυσμενές για το ΠΑΣΟΚ που βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, πως ευθύνες και ρόλους έχουν όλοι και πρώτος απ' όλους εκείνος. Δεν ανέλυσε τα αίτια της ήττας αλλά επεσήμανε πως αίσθηση για τους πολίτες είναι ότι η κρίση έχει ρίζες βαθιές και το ΠΑΣΟΚ έχει ευθύνη για την κατάσταση στην οποία είναι η χώρα (νύξη για τη περίοδο πασοκικής διακυβέρνησης). Αμφισβήτησε το ρόλο Σημίτη ως μεσεγγυητή (εγγυητής ο πρόεδρος, τα όργανα και οι καταστατικές διαδικασίες). Πρόβαλε το καθήκον της διαφύλαξης της αυτονομίας του ΠΑΣΟΚ από την επιχείρηση χειραγώγησης του και γενικότερα της πολιτικής ζωής από «κέντρα εξωθεσμικά».

Ο «τρίτος κατεργάρης»

Στη σύγκρουση παρεμβλήθηκαν στη συνέχεια οι πραγματικοί ανταγωνιστές του Βενιζέλου οι οποίοι έστησαν τα «οδοφράγματα» και τα «χαρακώματα» τους για να παίξουν το «πόλεμο». Μια πτέρυγα «ιστορικών» αξιωματούχων που θέλουν να εμποδίσουν την εν λευκώ παράδοση του «κάστρου» στον «επερχόμενο απελευθερωτή» και στο «νεόκοπο στράτευμα» του. Η επιλογή συστέγασης αυτού του «κύκλου» στελεχών μέσ’ τού «Πρίγκιπα» το «Κάστρο» τεκμηριώνεται με το πρόταγμα της ίδιας της περιφρούρησης των «κεκτημένων» τους ως κεκτημένων του ιστορικού ΠΑΣΟΚ, των κομματικών και θεσμικών του διαδικασιών προβάλλοντας την κοινή υποχρέωση για συντεταγμένη αντιμετώπιση του όλου Προβλήματος.
Ο ρόλος τους υπερκαθορίζεται από το διακύβευμα και τις σκοπιμότητες της κομματικής και πολιτικής επιβίωσης. Εκτιμούν πως ίσως να παραμεριστούν εντελώς από το θεσμικό και πολιτικοκομματικό «εκτόπισμα» του Βενιζέλου και τις όποιες επιλογές του. Ειδικά που τώρα βρίσκονται υπό συνθήκες δυσμενέστερες καθώς αρκετοί από αυτούς δεν κατάφεραν να επανεκλεγούν ως βουλευτές. Η αμυντική αντίδραση αυτού του «τρίτου πόλου», της μερίδας του κομματικού και συνδικαλιστικού «απαράτ» επιδιώκει την ενεργοποίηση των ανακλαστικών της βάσης του ΠΑΣΟΚ με το σύνθημα πως τα εξωκομματικά κέντρα και συμφέροντα επιδιώκουν τη πατρωνία του Κινήματος. Επιβουλή που, εδώ και τώρα, θέλει να τα σαρώσει όλα (ιστορία, πρόσωπα, θέσεις, ρόλους), να καταλάβει με τη κατά μέτωπο επίθεση τα πάντα, και να επανασυστήσει, με «λευκή επιταγή» και εντελώς αδέσμευτα, μια ελεγχόμενη καινούργια «πράσινη κυβερνητική προοπτική». Η ανακλαστική αντίδραση εκδηλώθηκε με διάφορες παραλλαγές: Την επιθετική δήλωση Τζουμάκα («δεξιοί εγκάθετοι, του παρασιτικού κεφαλαίου, με εκφραστή το Βενιζέλο») αλλά και τη «συνθετική» παρέμβαση Λαλιώτη («Πρόεδρος και όργανα εγγυητές» - έκκληση ενότητας).

Αύριο τι;

Ο εσωκομματικός ανταγωνισμός και η αδυναμία για μια κοινή συνισταμένη συμβιβασμού, ο λικβινταρισμός της αυτοκαθήλωσης σε μια εσωκομματική πάλη χωρίς αρχές, ιδέες και προτάσεις εξόδου από το τούνελ, ο κίνδυνος να μην πειθαρχηθεί θεσμικά, λειτουργικά και διαδικαστικά η κρίση ηγεσίας όλα αυτά μπορεί να επενεργήσουν καταλυτικά και η εσωκομματική αντίθεση να πάρει ανοικτή ανταγωνιστική μορφή. Τότε θα καραδοκεί ως ένα από τα πολλά ενδεχόμενα ακόμα και μια διάσπαση.
Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε μια παροξυμένη κρίση (ηθική κρίση, κρίση πολιτικής εκπροσώπησης, κρίση ηγεσίας και σε «κρίση διαχείρισης» της ίδιας του της κρίσης). Αυτό δίνει έδαφος στη μεν ΝΔ να επωφεληθεί κερδίζοντας άνετα πίστωση χρόνου στη δεύτερη κυβερνητική θητεία της και στην καθεστωτική αριστερά να είναι τώρα αυτή που θα προσβλέπει σε πολιτικές διεμβολισμου και άλωσης μέρους του ΠΑΣΟΚ.

-

10 σχόλια:

ange-ta είπε...

Τα βλέπω κάπως πιο απλά τα πράγματα.
Ο Γ/ακης δεν έπισε κανέναν. Η προεκλογική περίοδος με το αποκορύφωμα της Φώφης, έδειξε ότι είναι πάτος σε όλα. Την αρχηγία τη πήρε λόγω ονόματος. Ο ίδιος είναι σούπερ δεξιός, μη ξεχνάμε την επιλλογη του Ανδριανόπουλου και του Μάνου. Εχει σαφή θέση υπέρ της ιδιωτικής παιδείας. Είναι αμερικάνος υπήκοος, όχι φιλοαμερικάνος απλώς.
Μιλάει ελληνικά σπαστά, οπότε δεν μπορεί να διακριθεί σε καμία αντιπαράθεση με τη δεξιά, την καθαρή.
Παραέχει χαμηλό προφίλ, επειδή στην ουσία δεν έχει άποψη.
Ο΄Βενιζέλος, επειδή έχω παρακολουθήσει πάμπολες ομιλίες του, έχει αριστερή επίφαση. Είναι ο ΜΟΝΟΣ του ΠΑΣΟΚ υπέρ της δημόσιας παιδείας. Ειναι υπέρ της ανεξάρτητης πολιτικής των εθνικών κρατών, όσο αυτό θα μπορούσε να είναι.
Πιστεύω, ότι δεν τον πάνε οι αμερικάνοι, σε αντίθεση με όσα κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.
Ο Γ/ακης παραιτήθηκε την Κυριακή, για να το μετανοιώσει τη Δευτέρα.
Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να είναι δεξιό, αλλα η βάση του κόσμου ελπίζει σε μια άλλη κοινωνία. Αυτό δεν πρέπει ποτέ να μας διαφεύγει.
Προσωπικά, είμαι υπέρ του Βενιζέλου, εναντίον του Γ/ακη. Με το Γ/ακη η δεξια σαν άποψη γίνεται καθεστώς. Ο κόσμος πάει πιο δεξιά.

Ανώνυμος είπε...

Γραψε απλα ρε μαλακα
αυτο που θελεις να πεις
κι ασε τις διανοουμενιστικες παπαριες!

Mavro Fws είπε...

@ Ανώνυμος
Σε αντίθεση με τη μετριοφροσύνη των αμόρφωτων, οι ΑΝΟΗΤΟΙ αμαθείς πάντα θα παραπονιούνται και θα επιτίθενται λεκτικά σε όποιον και ό,τι είναι ανίκανοι να καταλάβουν.
Απλά το ιστολόγιο αυτό δεν είναι
εκείνο που ψάχνεις οπότε μπορείς να το διαγράψεις από τα ενδιαφέροντα σου.

@ ange-ta
τα Η βασική άποψη στο κείμενο είναι πως το ΠΑΣΟΚ γενικα και οι δύο μνηστήρες της προεδρικής Αρχής ειδικά, είναι φορεείς αστικών, σοσιαλφιλελευθερων, νεοδεξιών πεποιθήσεων. Βεβαίως ο Βενιζέλος, σε αντίθεση με το Παπανδρέου, έχει μια νεφελώδη "κρατικιστική" επίφαση καθώς επίσης δεν έχει εκτεθεί σε ένα "σκανδιναβικού" τύπου ατλαντισμό.
Το ότι βέβαια ξοπίσω του παρατάσσονται επιθετικά επιχειρηματικοί και εκδοτικοί φορέις της "διαπλοκής" καθώς και στελέχη του σημιτικής μερίδας, θα πρέπει να μας κάνει πιο επιφυλακτικούς στην υπόθεση πως
"ίσως ο Βενιζέλος να είναι λιγότερο
εξαρτημένος από το Παπανδρέου"

Mavro Fws είπε...

Συγνώμη για τα ορθογραφικά σφάλματα
στο προηγούμενο σχόλιο μου.
Μοναδικός υπαίτιος, όχι κάποιος
"δαίμων του τυπογραφείου" αλλά
αποκλειστικά και μόνο η απροσεξία μου και η βιασύνη.

ange-ta είπε...

μη σ απασχολούν τα ορθογραφικά λάθη, καθότι εγώ είμαι χειρότερη και δεν τα βλέπω.

Δεν έχω άποψη για τη διαπλοκή με τα μέσα του Ε.Β.
Προς τος παρόν θεωρώ, σε αντίθεση με όσα γράφονται στο διαδύκτυο, ότι ο Ε.Β. είναι εκτός δυναστειών, γι αυτό θα πολεμηθεί. Η δε Αννα Διαμαντοπούλου, μου μοιάζει περισσότερο του διεθνούς κατεστημένου, από όσο ο Ε.Β. και μάλλον και ο Γ/άκης.
Θα τα δούμε όμως όλα αυτά.

Ας αφήσουμε το χρόνο να κυλήσει, εξ άλλου η οποιαδήποτε ουσιώδης αλλαγή δεν θα περάσει απο αυτούς, επομένως ας περιμένουμε, να αρπαχτούμε από το μανίκι που λέω και στον Cropper, στα σχόλια μου.

ange-ta είπε...

καλή Κυριακή, όση απομένει

Mavro Fws είπε...

@ ange-ta
Καλό κυριακάτικο βράδυ και καλή νέα εβδομάδα.
Το μόνο που έχω προς το παρόν να σχολιάσω είναι πως από πλευράς μου δεν έχω μια αυταπάτη περί Βενιζέλου. Δεν έχω δεδομένα να μου επιτρέψουν να τον αντιληφθώ ως ενδεχόμενο φορέα κάποιου καλύτερου "ίσως" ("ίσως" μπορεί να το αναζητά ένα τμήμα της "λαϊκής" βάσης του ΠΑΣΟΚ).
Ως προς την αυτοσυνέπεια του "προσεκτικού" Βενιζέλου
(σε αντίθεση με το Παπανδρέου που πολλάκις έχει εκτεθεί στα ευρωατλαντικά και ελληνοτουρκικά του "φλερτ") μπορεί κανείς να ρίξει μια ματιά σε μια συνέντευξη
των Υπουργών Πολιτισμού Ελλάδας- Τουρκίας το 2003
(Evangelos Venizelos-Hüseyin Celik) και δημοσιεύεται
στην ιστοσελίδα του τουρκικού υπουργείου πολιτισμού και τουρισμού
http://www.kultur.gov.tr/EN/BelgeGoster.aspx?17A16AE30572D31371BE64510F6C8BC979E2524859AEED5C

Strasbourg, 17- 18 February 2003
………
Για τη συνέντευξη αυτή προσωπικά το έμαθα εντελώς τυχαία από μια παλιότερη επίσκεψη στην ιστοσελίδα του "Ρεσάλτο" όπου και μεταφέρω τα στοιχεία της

http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?t=1639

..……
Question: What practical forms has rapprochement taken, particularly in the cultural field?

Evangelos Venizelos: One very important aspect has been getting rid of ideological and historical stereotypes. Culture is not just a matter of heritage and the arts. It is a matter of life - of everyday life, which is changing all the time, and of all the contradictory things that go into it. Many national or community cultures embody stereotypes and prejudices, which are spread, not just by civil society, but by school systems too. This is why both our governments had to make a start in schools. We went through our history textbooks and jettisoned anything which, instead of helping children to understand the past, portrayed other people as enemies. Changing attitudes, fighting taboos, overcoming the so-called "clash of civilisations" - this is even more important at a time when there is so much talk of war. None of this is easy, but we mean to do it.

μετάφραση
Ερώτηση: Τι πρακτικές εφαρμογές (φόρμες, σχήματα) έχει κάνει η "επαναπροσέγγιση" (με την έννοια αποκατάστασης διακοπεισών φιλικών σχέσεων) στο πολιτιστικό επίπεδο;

Ευάγγελος Βενιζέλος:
Μια πολύ σημαντική πτυχή (άποψη) ξεφορτώνεται (ο χρόνος που χρησιμοποιεί δηλώνει ότι έχει αρχίσει ήδη και συνεχίζεται) τα ιδεολογικά και ιστορικά στερεότυπα. Η κουλτούρα (πνευματική καλλιέργεια) δεν είναι μόνο θέμα κληρονομιάς και των τεχνών. Είναι θέμα ζωής-καθημερινής ζωής, η οποία αλλάζει συνεχώς, και όλων των αντιφατικών πραγμάτων που ενέχονται σε αυτή. Πολλές εθνικές η κοινωνικές κουλτούρες περιέχουν (στον κύριο κορμό τους) στερεότυπα και προκαταλήψεις οι οποίες εξαπλώνονται όχι μόνο από την κοινωνία των πολιτών αλλά και από τα σχολικά συστήματα. Αυτός είναι ο λόγος που και οι δυό κυβερνήσεις έπρεπε να κάνουμε ένα ξεκίνημα στα σχολεία. Εξετάσαμε τα ιστορικά διδακτικά βιβλία και εγκαταλείψαμε (παρατήσαμε - πετάξαμε) οτιδήποτε το οποίο αντί να βοηθά τα παιδιά να καταλάβουν το παρελθόν, απεικόνιζαν τους άλλους λαούς ως εχθρούς. Αλλάζοντας νοοτροπίες, πολεμώντας ταμπού, ξεπερνώντας την επονομαζόμενη "σύγκρουση πολιτισμών" - αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό σε μια εποχή που γίνεται τόσος πολύς λόγος (κουβέντα) για τον πόλεμο. Τίποτα από αυτά δεν είναι εύκολο, αλλά το έχουμε βάλει σκοπό (πραγματικά το εννοούμε) να το κάνουμε(πραγματοποιήσουμε).

Mavro Fws είπε...

Διόρθωση.
Εδώ ο "τυπογραφικός δαίμων"
πράγματι έβαλε την "ουρά" του.
Η ιστοσελίδα του τουρκικού υπουργείου πολιτισμού και τουρισμού που έχει τη συνέντευξη είναι

http://www.kultur.gov.tr/
EN/BelgeGoster.aspx?
17A16AE30572D31371BE64510F6C8BC979E2524859AEED5C

Επίσης η πληροφορία πρωτοδημοσιεύθηκε
στο greekalert.

http://www.greekalert.com/
2007/07/to-2.html

ange-ta είπε...

Το θέμα εδώ είναι λεκτικό. Οταν μιλάς διπλωματικά, λές ό,τι θέλεις για να αρέσεις στον άλλο. Αυτά τα λόγια δεν έχουν αξία. Το πρόβλημα ξεκινάει, όταν αυτά που λες τα εννοείς και τα κάνεις και πράξη.
Και βέβαια το χοντρό πρόβλημα ξεκινάει όταν κάνεις μία προσέγγιση, που τέλος πάντων δεν βλάπτει, αλλά την παρακάνεις την προσέγγιση και τότε ο άλλος σου πατάει τον κάλο.
Αυτό το πρόβλημα της προσέγγισης, είναι πανευρωπαϊκό και εκεί είναι το μεγάλο κακό. Γιατί μέσα σε ένα κλίμα παντελούς ηλιθιότητας, ό ένας κούκος, όχι μονο δεν φέρνει την άνοιξη, αλλά ο ίδιος βλακεύει περισσότερο.
Αλλά νομίζω, ότι παραμίλησα για τον Ε.Β. και θα με παρεξηγήσεις. Καλίτερος δεν σημαίνει καλός. Πώς μπορεί άλωστε;
Απλά κάποιες διαφοροποιήσεις προσπαθω να κάνω.

Ανώνυμος είπε...

απο www.politikokafeneio.com


Σοσιαλιστές…τέλος
ΠΛΗΡΩΣ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΗΓΕΣΙΕΣ
Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης, και όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ, δοκιμάζονται από σοβαρές κρίσεις. Αιτία είναι η δεξιά στροφή που πραγματοποίησαν κυρίως τη δεκαετία του ΄90 με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να τους γυρίσουν την πλάτη. Τόσο στην Ελλάδα όσο και εκτός, καμία πτέρυγα των σοσιαλιστών δεν μπορεί να εγγυηθεί αριστερή στροφή.
ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΚΟΥ


(Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία εδώ και πέντε τουλάχιστον χρόνια γνωρίζει τη βαθύτερή της κρίση. Αιτία η μετάλλαξή της σε καθαρόαιμο κόμμα του κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού, με νεοφιλελεύθερη πολιτική και σοσιαλισμό στα λόγια. Σε όλη την Ευρώπη, προσπάθεια να απαντήσουν με «αριστερή στροφή», η οποία όμως δεν μπορεί να γίνει μέσα από τα υπάρχοντα κόμματα, που είναι πλήρως αστικοποιημένα).



Το ΠΑΣΟΚ δεν αλλάζει προσανατολισμό

ΕΠΟΥΣΙΩΔΗΣ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ

Η εκλογή νέου προέδρου στο ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να αλλάξει παρά επουσιώδη πράγματα στην πολιτική και τη γενική φυσιογνωμία του, είτε με Παπανδρέου (το πιθανότερο, όπως φαίνεται), είτε με Βενιζέλο (ο Κ. Σκανδαλίδης δεν φαίνεται να έχει ελπίδες). Η «αριστερή στροφή» που επαγγέλλεται ο Γ. Παπανδρέου είναι μόνον στα λόγια, όσον αφορά τα σημαντικά ζητήματα. Όταν λέει ότι με την πολιτική Σημίτη «χάσαμε την επαφή με τη λαϊκή βάση μας», λέει κάτι εντελώς αυτονόητο. Όταν κάνει κριτική στο δεξιό σημιτικό εκσυγχρονισμό, το κάνει για να συγκρουστεί με τους εκσυγχρονιστές που στηρίζουν Βενιζέλο.

Ποτέ όμως δεν διευκρινίζει με ποια πολιτική χάσανε τη βάση τους. Ποτέ δεν λέει, για παράδειγμα: Με την πολιτική αφαίρεσης ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζόμενων, με την πολιτική λιτότητας για να μπούμε στην ΟΝΕ, με την πολιτική ιδιωτικοποιήσεων του δημόσιου τομέα, με την πολιτική ιδιωτικοποίησης στην παιδεία. Κάνει δήθεν αυτοκριτική, αλλά ποτέ δεν μιλά συγκεκριμένα για τα λάθη του, ποτέ δεν λέει ποια εννοεί: Τη θέση του υπέρ των ιδιωτικών ΑΕΙ και την αναθεώρηση του άρθρου 16; Τη θέση του υπέρ της ανασφάλιστης εργασίας των νέων; Τη θέση του υπέρ του σχεδίου Ανάν; Οι ίδιες γενικολογίες και από τον Β. Βενιζέλο. Ακατάσχετη ρητορεία περί νέου, κοντόφθαλμες συλλήψεις, «ανανέωση» που έχει να κάνει μόνο με το πρόσωπο, λιγότερο ουσιώδης, μάλιστα, πολιτική αυτοκριτική. Το μεγάλο λάθος του είναι ότι αντικειμενικά εμφανίζεται ως ο συνεχιστής της πολιτικής του σημιτισμού, που οδήγησε στην ήττα και ως δέσμιος του γνωστού συγκροτήματος.

Η κρίση στο ΠΑΣΟΚ και η οιωνεί διάσπαση θα είναι παρούσα και μετά την 11η Νοεμβρίου. Είτε με Παπανδρέου πρόεδρο, είτε με Βενιζέλο, η άλυτη αντίφαση θα είναι ανάμεσα στην ακόμη μεγάλη εργατική και λαϊκή βάση που το ακολουθεί (και στηρίζει κυρίως Παπανδρέου) και στην επί της ουσίας σοσιαλφιλελεύθερη πολιτική γραμμή του. Γιατί το μόνο που αλλάζει είναι η ρητορεία, όπως σε όλη την Ευρώπη. Η μόνη ουσιαστική αλλαγή πολιτικής από σοσιαλδημοκράτη που έχει υπάρξει είναι αυτή του Λαφοντέν και αυτή έγινε αποχωρώντας από το κόμμα. Ο Λαφοντέν πήρε ένα κομμάτι της εργατικής τάξης από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας. Αντίστοιχα φαινόμενα θα υπάρξουν και εδώ, φυσικά όχι ευθύγραμμα, ούτε με τον ίδιο τρόπο.

Αλλά, ας δούμε αναλυτικά τι συμβαίνει στη σοσιαλδημοκρατία της Ευρώπης.

ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ «ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΣΤΡΟΦΗ»

Το επόμενο Σαββατοκύριακο, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD) έχει προγραμματικό Συνέδριο. Το σύνθημα για το «Νέο Κέντρο» του τέως καγκελάριου Γκέρχαρτ Σρέντερ έχει ήδη πεταχτεί στα σκουπίδια. Το SPD δηλώνει ότι «έλκει την καταγωγή του από το εργατικό κίνημα» και η «μαρξιστική ανάλυση της κοινωνίας» υιοθετείται πάλι, ενώ η «παγκοσμιοποίηση» αντικαθίσταται με τον όρο «παγκόσμιος καπιταλισμός».

Το SPD αιμορραγεί διαρκώς προς τα αριστερά του. Εκεί το νεοϊδρυθέν τον Ιούνιο κόμμα με τον τίτλο «Αριστερά» (από αριστερούς δυτικογερμανούς σοσιαλδημοκράτες με επικεφαλής τον Όσκαρ Λαφοντέν και από μεταλλαγμένους πρώην κομμουνιστές της Ανατολικής Γερμανίας) όχι μόνο είχε πάρει ως εκλογικός συνασπισμός 8,7% και 54 βουλευτές στις εκλογές του 2005, αλλά επιπλέον τώρα οι δημοσκοπήσεις το φέρνουν στην Τρίτη θέση με ποσοστό 10%-12%.

Αυτό ωθεί σε αριστερή ρητορική ακόμη και τα κεντρώας νοοτροπίας στελέχη του κόμματος, όπως είναι π.χ. ο πρόεδρος του SPD Κούρτ Μπεκ. Αίσθηση είχε προκαλέσει στις αρχές του καλοκαιριού άρθρο – ποταμός του Μπεκ, στο οποίο κατηγορούσε τους δεξιούς εταίρους των σοσιαλδημοκρατών στον κυβερνητικό συνασπισμό, τους χριστιανοδημοκράτες, για «νεοφιλελευθερισμό, ο οποίος αποτελεί ιδεολογία χωρίς γείωση στην πραγματικότητα». Πρόσθεσε δε ότι ο σύγχρονος νεοφιλελευθερισμός «συγχέει την πολιτική ελευθερία με την ιδιωτικοποίηση και θέλει να μεταλλάξει τον αλληλέγγυο πολίτη σε εγωιστή αστό». Λάβρος κατά της αντίληψης συρρίκνωσης του κράτους και των δικαιωμάτων, ο Μπεκ πρόσφατα τόνισε ότι «όπου τα δικαιώματα υποχωρούν, τη θέση τους δεν την καταλαμβάνει η ελευθερία, αλλά τα προνόμια».

Η μακρά παραμονή των ευρωπαϊκών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων στην αντιπολίτευση κατά τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 οδήγησε αφενός στη συντηρητική μετάλλαξή τους, προκειμένου να εξασφαλίσουν εκείνες τις συμμαχίες που θα τους επέτρεπαν να αναρριχηθούν στην εξουσία και αφετέρου στην εφαρμογή ακόμη και της πιο ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, προκειμένου να ικανοποιήσουν εκείνους τους ισχυρούς κύκλους που θα τους κρατούσαν στην εξουσία.

Ήταν εκπληκτικά διδακτικός ο τρόπος με τον οποίο «φαγώθηκε» ο τότε πανίσχυρος υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Όσκαρ Λαφοντέν, ο οποίος επιχείρησε να εφαρμόσει μια πολιτική ενίσχυσης των ασθενέστερων οικονομικών στρωμάτων μέσω κάποιων δειλών μέτρων αναδιανομής του κοινωνικού πλούτου.

Οι «μεγάλοι συνασπισμοί» της σοσιαλδημοκρατίας με τη Δεξιά έχουν καταστροφικά πολιτικά αποτελέσματα για τους σοσιαλιστές και οδηγούν τα σοβαρότερα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα προς τα δεξιά!

Αυτή την Κυριακή θα γίνει ο επίσημος πολιτικός ενταφιασμός της ιταλικής σοσιαλδημοκρατίας. Υλοποιώντας απόφαση ειλημμένη από την άνοιξη, τα απομεινάρια του κάποτε κραταιού Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος που στη συνέχεια μεταλλάχθηκε σε σοσιαλδημοκρατικό και εντάχθηκε στη Σοσιαλιστική Διεθνή με τον τίτλο Δημοκράτες της Αριστεράς, θα πάνε ακόμη δεξιότερα μέσω της συνένωσής τους σε ενιαίο κόμμα με την κεντρώα συνιστώσα του…δεξιού κόμματος της Χριστιανικής Δημοκρατίας!

Θα ιδρύσουν έτσι το Δημοκρατικό Κόμμα της Ιταλίας, κατά το αμερικανικό πρότυπο, σηματοδοτώντας το θάνατο του κυριότερου σημερινού σοσιαλδημοκρατικού ρεύματος της γειτονικής χώρας.

Ο Ρομάνο Πρόντι, ένα απλό στέλεχος μιας ασήμαντης πτέρυγας της ιταλικής Δεξιάς, επέδρασε τόσο πολύ μέσω της κυβερνητικής συνεργασίας σοσιαλδημοκράτες, ώστε να τους πείσει ακόμη και να διαλύσουν το κόμμα τους και να φτιάξουν άλλο μαζί του υπό την ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία της «προοδευτικής» πτέρυγας της Δεξιάς!

Τα απομεινάρια του Κομμουνιστικού Κόμματος (Κομμουνιστική Επανίδρυση, Ιταλοί Κομμουνιστές) αλλά και του Σοσιαλιστικού που έχει πλέον μικροσκοπική εκλογική απήχηση, προβληματίζονται ήδη τι θα κάνουν μετά την ίδρυση του Δημοκρατικού Κόμματος και τη νωρίτερα ή αργότερα, αναπότρεπτη πτώση της κυβέρνησης Πρόντι. Φοβούνται άλλωστε ότι το Δημοκρατικό Κόμμα μπορεί να κάνει πραξικόπημα στο εκλογικό σύστημα από κοινού με τον Μπερλουσκόνι για να καταργήσουν την απλή αναλογική και να ψηφίσουν πλειοψηφικό εκλογικό νόμο, ώστε να εξαφανίσουν τελείως την Αριστερά από τον κοινοβουλευτικό χάρτη της Ιταλίας.

Στη Βρετανία, τώρα, ελάχιστες ελπίδες αριστερής στροφής προκάλεσε η ανάληψη της ηγεσίας του Εργατικού Κόμματος από τον Γκόρντον Μπράουν, μετά την ουσιαστική εκδίωξη του Τόνι Μπλερ κάτω από την αφόρητη πίεση των στελεχών και των μελών του κόμματος.

Η αλήθεια είναι ότι ο Τόνι Μπλερ έδωσε στους Εργατικούς την εξουσία την οποία είχαν στερηθεί επί σχεδόν είκοσι χρόνια. Σε αντάλλαγμα όμως τους πήρε τη σοσιαλδημοκρατική ψυχή τους και εξόντωσε το Εργατικό Κόμμα ως αριστερή παράταξη με ιστορική στήριξη στους εργαζόμενους και στα συνδικάτα.

«Ο Μπλερ εξελέγη με την Αριστερά το 1997 και κυβέρνηση για μία δεκαετία ως Κεντροδεξιά», έγραφε εύστοχα η αμερικανική εφημερίδα Ουάσινγκτον Ποστ. Ήταν εντυπωσιακό πόσο εχθρικά για τον Μπλερ άρθρα εμφανίστηκαν με την αποχώρησή του στις σελίδες των εφημερίδων που παραδοσιακά υποστηρίζουν τους Εργατικούς – στον Γκάρντιαν, τον Ομπζέρβερ, τον Ιντιπέντεντ. Τον Μπλερ τον εξέλεξε η Αριστερά, αλλά όταν έφυγε τον τίμησε ιδίως η Δεξιά.

Τον Ιούνιο στο Συνέδριο των Εργατικών που έγινε στο Μάντσεστερ και όπου ανέλαβε την ηγεσία ο Γκόρντον Μπράουν, το σύνθημα «Νέοι Εργατικοί» του Μπλερ ήταν πλήρως εξαφανισμένο προς μεγάλη ικανοποίηση του αριστερού τμήματος της βάσης του κόμματος. «Γενικά ο Μπράουν εμφανίστηκε να θέλει να αναπέμψει ύμνους προς τις παραδοσιακές αξίες των Εργατικών για να ικανοποιήσει την αριστερή πτέρυγα», επεσήμανε η ισπανική Ελ Παϊς. Επιπλέον, υπ’ αριθμόν δύο στο Εργατικό Κόμμα εξελέγη απροσδόκητα η Χάριετ Μπράουν, η οποία θεωρείται ότι βρίσκεται λίγο αριστερότερα από τον Γκόρντον επικρατώντας του θεωρούμενου ως φαβορί Αλαν Τζόνσον, ο οποίος συμβόλιζε τη σύνθεση του «μπλερισμού» με τον «μπραουνισμό».

Το όνομα των «Νέων Εργατικών» αποσύρθηκε από το Συνέδριο, αλλά καθόλου βέβαιο δεν είναι πως θα αποσυρθεί και η αντίστοιχη πολιτική – πράγμα που φυσικά είναι το κύριο. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι Νέοι Εργατικοί του Μπλερ υπήρξαν μεν ένα κόμμα εξουσίας, αλλά πολύ βολικό για το κατεστημένο. Το γεγονός ότι ο Γκόρντον Μπράουν ως πρωθυπουργός έσπευσε να καλέσει στην πρωθυπουργική κατοικία τη Μάργκαρετ Θάτσερ δεν προοιωνίζεται βέβαια τα καλύτερα για την πολιτική του από άποψη συμβολισμού.

Αν όμως οι Ιταλοί κεντροαριστεροί πλέουν πλησίστιοι προς τα δεξιά, αρνούμενοι πλέον ακόμη και οποιαδήποτε ονομαστική σχέση με την Αριστερά, το σοσιαλισμό ή τη σοσιαλδημοκρατία, οι Γάλλοι σοσιαλιστές έχουν επιδοθεί σε ένα απίστευτο τρεχαλητό στρατολόγησής τους από τον δεξιό πρόεδρο της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί!

Άναυδες η Γαλλία και η Ευρώπη ολόκληρη παρακολουθούν πρώην υπουργούς σοσιαλιστικών κυβερνήσεων – ήδη άρχισαν να φλερτάρουν και πρώην σοσιαλιστές πρωθυπουργοί! – να ανταποκρίνονται στην πρόσκληση προσεταιρισμού τους από τη Δεξιά με ανταλλάγματα μηδαμινά ούτε καν υπουργικές θέσεις, με εξαίρεση εκείνη που προσφέρθηκε στον Μπερνάρ Κουσνέρ.

Πρόκειται για θλιβερή εικόνα απόλυτης ηθικοπολιτικής διαφθοράς που αποδεικνύει πόσο σάπιο είναι το πρώτης γραμμής στελεχικό δυναμικό του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Καμία πτέρυγα των γάλλων σοσιαλιστών δεν ανθίσταται στις προσφορές του Σαρκοζί. Από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος, ο Ντομινίκ Στρος-Καν πήγε με πρόταση του Σαρκοζί διευθυντής στο…Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (!) και ο Ζακ Λανγκ πήγε σε επιτροπή για τη μεταρρύθμιση των θεσμών που συγκρότησε ο γάλλος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Στην πτέρυγα αυτή ανήκε και ο Μπερνάρ Κοσνέρ.

Ο Ιμπέρ Βεντρίν όμως, πρώην υπουργός Εξωτερικών, στον οποίο ο Σαρκοζί ανέθεσε τη σύνταξη έκθεσης για τις θέσεις που πρέπει να έχει η Γαλλία στο ζήτημα της παγκοσμιοποίησης, ανήκε στην «πατριωτική», για τα γαλλικά μέτρα, πτέρυγα των σοσιαλιστών, ήταν αντιαμερικανός κλπ.

Στο στόχαστρο έχει μπει και ο πρώην πρωθυπουργός των σοσιαλιστών Λοράν Φαμπιούς, τον οποίο γυροφέρνει η Δεξιά και κανείς δεν είναι βέβαιος πως δεν θα δελεαστεί και αυτός από τις ασήμαντες προσφορές του Σαρκοζί παρόλο που υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία του «Όχι» στο Ευρωσύνταγμα που διεκδικεί ρόλο εκφραστή της αριστερής πτέρυγας του κόμματος, μολονότι όσο οι σοσιαλιστές βρίσκονταν στην εξουσία, συγκαταλεγόταν στα πιο δεξιά στελέχη τους. Αν συνεχίσουν έτσι οι γάλλοι σοσιαλιστές, η αποσύνθεση του κόμματος απειλεί να προσλάβει διαλυτικές διαστάσεις.

Η τάση των ηγετών της δεξιάς πτέρυγας των σοσιαλιστικών κομμάτων, όπως έκανε για παράδειγμα στη Γαλλία η Σεγκολέν Ρουαγιάλ, να σπρώξουν τα κόμματά τους δεξιότερα, αναζητώντας ένα ανύπαρκτο κοινωνικοπολιτικά «κέντρο» για να γαντζωθούν από αυτό, οδηγεί τους σοσιαλιστές σε διαλυτικά αδιέξοδα.

Πλήρως αστικοποιημένες ηγεσίες

ΚΑΘΑΡΟΑΙΜΟΙ ΑΣΤΟΙ, ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΟΙ ΜΙΚΡΟΑΣΤΟΙ

Μέσα από τα σοσιαλφιλελεύθερα κόμματα, όπως το ΠΑΣΟΚ, δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική αλλαγή πολιτικής και φυσιογνωμίας. Στο ΠΑΣΟΚ όλες οι ηγετικές πτέρυγές του είναι πλήρως αστικοποιημένες, αντιδραστικές επί της ουσίας. Το ίδιο το κόμμα είναι πλήρως αστικοποιημένο στη δομή, τη σκέψη και τη λειτουργία του. Οι εργαζόμενοι που παραμένουν εντός του δεν δηλητηριάζονται από μια ρεφορμιστική ιδεολογία εργατών που επηρεάζονται από τους αστούς, αλλά από μια αστική ιδεολογία, σοσιαλιστική στα λόγια και νεοφιλελεύθερη στην πράξη. Ωστόσο, ούτε αυτοί έχουν το πάνω χέρι στην κομματική ιεραρχία. Η ηγετική ομάδα που κυριαρχεί στο ΠΑΣΟΚ είναι μια συμμαχία παλιών καθαρόαιμων αστικών τζακιών τύπου Παπανδρέου και μικροαστών που έγιναν αστοί από επιμειξία με τις κυβερνήσεις, τον κρατικό μηχανισμό, τα ευρωπαϊκά λόμπι και τα επιχειρηματικά κότερα, ήδη από τη δεκαετία του ΄80. Απλώς στη δεκαετία του ’90, όλοι αυτοί αποφάσισαν να εφαρμόσουν την πιο σκληρή ταξική, νεοφιλελεύθερη και αντιδραστική πολιτική για να μην χάσουν την εξουσία. Όπως είπε κάποτε η Θάτσερ, «το μεγαλύτερο επίτευγμά μου είναι οι Νέοι Εργατικοί του Μπλερ», τηρουμένων των αναλογιών, το μεγαλύτερο επίτευγμα του Μητσοτάκη είναι «το νέο ΠΑΣΟΚ του Σημίτη».

Οι εργαζόμενοι του ΠΑΣΟΚ διαμεσολαβούνται από τα λόμπι των συνδικάτων; Δεν είναι τυχαία η εμφάνιση των τελευταίων ως ομάδα των «πέντε» συνομοσπονδιών. Οι «αγροτοσυνδικαλιστές» είναι μια ομάδα από τρωκτικά των ευρωπαϊκών κονδυλίων που φωλιάζουν στις «αγροτικές» συνομοσπονδίες, οι οποίοι κατά βάση εκπροσωπούν αστούς αγρότες ή ανερχόμενα μεσαία στρώματα της υπαίθρου. Οι «εργατοσυνδικαλιστές» των ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ (η προσεκτικά επιλεγμένη ηγετική ομάδα), προέρχονται κυρίως από τα επίσης ανερχόμενα στρώματα της μεσαίας μισθωτής διανόησης, κυρίως του δημόσιου τομέα που ιδιωτικοποιείται. Για παράδειγμα, η ηγεσία των συνδικάτων ΟΤΕ, Κοσμοτέ και ΔΕΗ, λειτουργεί σαν μέτοχος, τα μέλη τους συμμετέχουν πλέον σε διοικήσεις μετοχικών επιχειρήσεων, όπως υποστηρίζει ο Χρυσοχοϊδης. Μέσω αυτών των ηγεσιών και στρωμάτων διαχεόταν, μέχρι τώρα, η σύγχρονη αντιδραστική αστική αστική ιδεολογία σε εργατικά και εργαζόμενα στρώματα. Τώρα, αρχίζει μια αντίστροφη τάση: Οι τάσεις αμφισβήτησης της αστικής ιδεολογίας σε κατώτερα στρώματα επηρεάζει πρώτα από όλα το μεσαίο στελεχικό δυναμικό του ΠΑΣΟΚ. Αυτό αντανακλά τις κραυγές περί «αριστερής στροφής» και νομιμοποιεί τους απαραίτητους «προεδρικούς συμβούλους» που προέρχονται από την Αριστερά. Μόνο που δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι ουσιαστικό στο ΠΑΣΟΚ. Όλοι αυτοί είναι πλήρως ενσωματωμένοι.

Η ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ

Ενάντια στα συμφέροντα της εργατικής βάσης

Η ΤΡΙΤΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Όλα τα παραπάνω δεν είναι παρά η έκφραση της βαθύτατης κρίσης στην οποία έχει περιέλθει η σοσιαλφιλελεύθερη πτέρυγα της αστικής πολιτικής και της καπιταλιστικής διαχείρισης. Πρόκειται για την Τρίτη περίοδο κλονισμών της σοσιαλδημοκρατίας: Η πρώτη ήταν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν πέρασε από τις επαναστατικές θέσεις στις ρεφορμιστικές. Η δεύτερη, μετά το Συνέδριο του Μπαντ Γκόντεσμπεργκ, στις αρχές της δεκαετίας του ’50, όταν από το σοσιαλιστικό ρεφορμισμό πέρασε στην κυβερνητική διαχείριση του κράτους πρόνοιας. Και στις δύο αυτές περιόδους εκπροσωπούσε στρεβλά ή συμβάδιζε με ορισμένα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα στα πλαίσια πάντα του συστήματος, διαχωριζόμενη από τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» και τον «ιδιωτικό καπιταλισμό».

Στην Τρίτη περίοδο, η οποία ξεκινά στις αρχές της δεκαετίας του ’90, η υποταγή και η εφαρμογή νεοφιλελεύθερης πολιτικής από αυτά τα κόμματα έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα εργατικά συμφέροντα, οδηγεί σε μια πορεία ρήξης με αυτά. Ο «σοσιαλισμός» κάθε είδους πάει περίπατο. Για δέκα χρόνια περίπου κατάφερε να διατηρεί την ηγεμονία της στους εργαζόμενους μέσω των ανερχόμενων νέων μικροαστικών στρωμάτων, κυρίως της διανόησης, τα οποία ωφελούνταν από τις διαδικασίες της «παγκοσμιοποίησης». Είναι ο λεγόμενος «μεσαίος χώρος».

Μόνο με αυτά τα στρώματα, τρομοκρατημένα από την «ιδεολογία του φόβου» (δηλαδή των επερχόμενων σκληρών ταξικών συγκρούσεων) στρέφονται μαζικά προς τα δεξιά.

Ο συγκερασμός «αριστερής στροφής» και «μεσαίου χώρου», που επιχειρούν οι Παπανδρέου και Βενιζέλος, ρίχνοντας το βάρος ο ένας προς τα «αριστερά» και ο άλλος προς το «κέντρο», όχι μόνο δεν απαντά στο πρόβλημα της σοσιαλδημοκρατίας, αλλά είναι το πρόβλημά της: Στη νέα εποχή, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει. Είτε θα πάρεις από τα κέρδη του κεφαλαίου, είτε από τον εργατικό μισθό.

Από όσα έχουν γραφεί μέχρι σήμερα, τις τάσεις αυτές φαίνεται να τις έχουν μισοκαταλάβει μόνον ο Χρυσοχοϊδης και ο Λαλιώτης, από αντίθετη σκοπιά. Ο πρώτος, με τις «ριζοσπαστικές, νεωτεριστικές» θέσεις του επιδιώκει την καθαρή μετατροπή του ΠΑΣΟΚ σε μια νεοδεξιά των νέων επιχειρηματικών μεσοστρωμάτων. Ο Κ. Λαλιώτης, με την παρέμβασή του προτείνει ένα ΠΑΣΟΚ με κάποια ιδεολογικά χαρακτηριστικά: Θυμίζει, όχι τυχαία, ότι το ΠΑΣΟΚ διαμορφώθηκε ως κίνημα «πέρα από τις αυταπάτες του υπαρκτού σοσιαλισμού και πέρα από την πολύμορφη καθήλωση και κρίση της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας». Αλλά, πέρα από την ανυπαρξία συγκροτημένου τέτοιου ρεύματος μέσα στο ΠΑΣΟΚ, αυτό το «σοσιαλιστικό χώρο» τείνει να καταλάβει ο Συνασπισμός, που στο κάτω κάτω διαφοροποιείται καθαρά από τη νεοφιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία.

Ο Π. Λαφαζάνης, υποστήριξε ότι μόνο «μια ριζοσπαστική Αριστερά» μπορεί «να διαμορφώσει νέους πολιτικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς» και ειδικά, στην Ελλάδα, διότι «έχει μεγάλη παράδοση χειραφέτησης (;) από τα δικομματικά διλήμματα του συστήματος». Αλλά έχει ένα «μειονέκτημα»: «Παραμένει διαιρεμένη και ασυντόνιστη». Μάλλον αντιστρέφει την ιστορική εμπειρία – ας μην ξεχνάμε το ’89. Για την ανατροπή των συσχετισμών και της «νεοφιλελεύθερης» επίθεσης χρειάζεται πράγματι μια ενωτική Αριστερά, η οποία θα απαντά στα διλήμματα, όχι υποτασσόμενη στην κάθε φορά πιο «προοδευτική» πτέρυγα του συστήματος, ούτε απομονωμένη σε ένα σεχταριστικό «κόμμα – φρούριο», με μικρότερα ή μεγαλύτερα ποσοστά. Αλλά με ένα ανασυγκροτημένο, πολιτικό εργατικό κίνημα αντιπολίτευσης και ανατροπής, στη βάση μιας αντικαπιταλιστικής μετωπικής τακτικής, που θα επικοινωνεί, θα επιδρά, θα αποσπά και θα μετασχηματίζει τη μαζική λαϊκή βάση του ΠΑΣΟΚ